„Od przodu i od tyłu”, Monodram
Wykonanie – Mateusz Nowak
Piątek, 18 maja 2018, godz.19.00
Foto: Bartek Żurawski/DDK Węglin, Lublin
Polska Akademia Nauk – Stacja Naukowa w Wiedniu, Boerhaavegasse 25, 1030 Wien, wstęp wolny
Projekt przygotowany przez Wiener-Krakauer Kultur-Gesellschaft przy wsparciu Wydziału Kultury Miasta Wiednia i Wiedenskiej Stacji PAN. Monodram inspirowany rozprawą doktorską „Niemcewicz od przodu i tyłu” Karola Zbyszewskiego
Scenariusz: Stanisław Miedziewski i Mateusz Nowak,
reżyseria – Stanisław Miedziewski, kostium – Magdalena Franczak
Wykonawstwo znakomite w wykonaniu Mateusza NOWAKA z Lublina. Pan NOWAK operując na scenie różnego rodzaju głosami (Targowiczanie i jej *kontrowcy* pięknie modulowani różnorodnymi skalami głosu męskiego i żeńskiego na wielu panelach niemalże zbliżonych do keyboardu, wykorzystał całą tę gamę. Brawo, nieprzeciętny aktor, o którym Państwo będziecie zapewne jeszcze słyszeć długie lata. Aktor p. Nowak liczy sobie 32 lata, a więc kariera przed nim.
Parę dni temu znakomity ten aktor, p. Mateusz NOWAK, monodramista powrócił z kolejnego festiwalu w Macedonii. Z pierwszą nagrodą, oczywiście jako najlepszy aktor festiwalu.
Do najwspanialszych części monogramu pod względem wykonawczym zaliczyłbym głosy Targowicy *1792), Katarzyny II, Króla Stanisława oraz ludzi Sejmu Wielkiego (1791).
Wyliczanka polityczna wokół wyjazdu i chwały życia nowopowstającego państwa, Unii Północnoamerykańskiej była zapewne najlepszym fragmentem narracji politycznej na scenie.
Powstania XVIII i XIX w., jakie one by nie były, tchnęły Duchem Wolności, której w Polsce było zawsze za mało….
W tej ostatniej tezie posiłkowałem się innymi narracjami, kończąc na Mistrzu Adamie Mickiewiczu.
Entuzjazm publiczności ogarnął swój zenit, gdy zgromadzeni na sali urządzili panu Mateuszowi Nowakowi standing ovation nie tak często serwowaną na wiedeńskich, troszę konserwatywnych, nieco eksperymentujących deskach teatralnych.
Słowa pochwały dla monodramu skończyły się. Nawet maestro Niemcewicz nie mógłby tu nic dodać.
Gigantyczne brawa dla Wiener-Krakauer Kultur-Gesellschaft. Brawa dla niezmordowanej na polu kultury polonijnej Pani Zofii Beklen.
Chodząc regularnie, od lat, na występy organizowane przez Zosię, można by dość łatwo znaleźć się w ramach programu historii i literatury polskiej na szczeblu magisterskim.
Brawo Wykonawco i Organizatorzy!!! Bravissimo!!!
Z wyrazami szacunku i serdecznym majowym pozdrowieniem,
z poważaniem,
Andrew BENIGER
Pisarz i dziennikarz polonijno emigracyjny
——————————————————————————————–
Treść monodramu skoncentrowana jest wokół XVIII-wiecznej Polski w przededniu jej upadku. W swej powieści, która jest niedoszłą pracą doktorską, Karol Zbyszewski wyśmiewa z równą werwą polityków ze zwalczających się obozów, duchowieństwo, wojsko, nie oszczędzając też króla ani głównego bohatera, autora „Powrotu posła”. Wykpiwa pijaństwo, lenistwo, lekkomyślność, zamiłowanie do pustego frazesu i gestu, dewocję, pieniactwo polityczne i inne przywary, całe społeczeństwo czyniąc w jakimś sensie odpowiedzialnym za klęskę rozbiorów. Sceniczna adaptacja powieści Zbyszewskiego w opracowaniu Stanisława Miedziewskiego i Mateusza Nowaka korzysta z tworzonych w powieści obrazów makabrycznego świata błaznów, którymi główny bohater – król, dyryguje…
Spektakl zagrany dotychczas ponad sto razy w Polsce i zagranicą. Prezentowany na międzynarodowych festiwalach teatralnych oraz gościnnie w Albanii, Armenii, Czechach, Kosowie, Kuwejcie, Mongolii, Niemczech, Stanach Zjednoczonych (Nowy Jork, Filadelfia) i Turcji oraz na Białorusi (Mińsk, Mohylew), Cyprze, Słowacji (Koszyce, Nowa Wieś Spiska, Preszow, Trenczyn) i Ukrainie (Charków, Kijów, Kołomyja, Iwano-Frankiwsk, Lwów i Łuck).
Nagrody krajowe:
Nagroda za najlepsze przedstawienie festiwalu na 12. Ogólnopolskim Przeglądzie Monodramu Współczesnego w Warszawie
Nagroda Indywidualna Bogusława Kierca oraz Nagroda Wrocławskiego Towarzystwa Przyjaciół Teatru na 48. Międzynarodowych Wrocławskich Spotkaniach Teatrów Jednego Aktora
Nagroda Publiczności na 29. Toruńskich Spotkaniach Teatrów Jednego Aktora
Grand Prix na 7. Przeglądzie Monodramów „42-200 Monodram“ w Częstochowie
Grand Prix na 3. Ogólnopolskich Spotkaniach Teatrów Jednego Aktora SOLO w Olsztynie
Tytuł STRZAŁY 2014 – WYDARZENIE KULTURY – przyznany przez czytelników lubelskiej Gazety Wyborczej
Nagroda za kreację aktorską na 42. Tyskich Spotkaniach Teatralnych
Grand Prix na 11. Ogólnopolskim Festiwalu Teatrów Niewielkich w Lublinie
Grand Prix za kreację aktorską na 17. Ogólnopolskim Festiwalu Sztuk Autorskich i Adaptacji WINDOWISKO w Gdańsku
Nagroda Jury dla Najlepszego Aktora oraz Nagroda dla spektaklu od Loży Teatrów Białołęckich na 17. Festiwalu Teatrów Niezależnych „Garderoba Białołęki“ w Warszawie
Nagrody międzynarodowe:
Nagroda Dyrektorów Międzynarodowych Festiwali na 12. Międzynarodowym Festiwalu Monospektakli „Atspindys“ w Wisaginas, Litwa
„Best Actor“ na 9. Międzynarodowym Festiwalu Monodramu „MonoAKT“ w Peja, Kosowo
„SPECIAL ACKNOWLEDGEMENT“ na 10. Międzynarodowym Festiwalu Monodramu „Thespis“ w Kiel, Niemcy
„Best Male Role“ na 13. Międzynarodowym Festiwalu Monodramu „ALBAMONO“ w Korce, Albanii
„Best Young Artist“ na 13. Międzynarodowym Festiwalu Teatralnym „Saint Muse“ w Ulan Bator, Mongolia
Mateusz Nowak (ur. 1986) – polonista i logopeda, monodramista, recytator, instruktor żywego słowa. Odznaczony Brązowym Krzyżem Zasługi „za zasługi w działalności edukacyjnej i artystycznej w dziedzinie recytacji, kultury żywego słowa i teatru amatorskiego”. Na stałe związany z Dzielnicowym Domem Kultury „Węglin” w Lublinie. Stypendysta Marszałka Województwa Lubelskiego, Narodowego Centrum Kultury i Prezydenta Miasta Lublin. Laureat nagród Marszałka Województwa Lubelskiego, Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Prezydenta Miasta Lublin w dziedzinie kultury. Laureat kilkunastu krajowych i międzynarodowych nagród na festiwalach teatralnych. Swoje monodramy prezentował ponad sto pięćdziesiąt razy w Polsce i za granicą (Albania, Armenia, Białoruś, Cypr, Czechy, Kosowo, Kuwejt, Litwa, Mongolia Niemcy, Słowacja, Stany Zjednoczone, Turcja, Ukraina).